Spreepark (Kulturpark Berlin)

Een foto op de openingsdag van het Kulturpark Berlin op 4 oktober 1969 (Foto: Bundesarchiv Bild 183-H1004-001-050)

Ingesloten tussen de Neue Krugallee, de Baumschulenstraße en de oever van de Spree wordt op 4 oktober 1969 het Kulturpark Berlin geopend. Op de 20^e verjaardag van de DDR worden de deuren van het enige attractiepark in het land geopend. Daar waar westerse parken vaak een thema hebben, zo is de inrichting van dit amusementspark gekopieerd van parken uit de socialistische broederlanden. Wat het Gorki-Park voor Moskou is, het Fučik Park voor Praag, het Tidam-Park voor Boedapest, dat is het Kulturpark Berlin voor Oost-Berlijn.

In 2014 ligt het park er verlaten en verwoekerd bij. Het reuzenrad is op sommige plekken in de stad een blikvanger, maar doet al jaren geen dienst meer

Al gauw wordt het een zeer geliefd uitje voor de Oost-Berlijners en voor gaten uit binnen- en buitenland. Topattracties in de beginperiode zijn het 43 meter hoge reuzenrad met 6.500 bonte gloeilampen en 36 gondels, de achtbaan en de ‘Kosmosgondel’. Er is een speeltuin, een poppentheater, een reuzenglijbaan en een soort van zweefmolen wat ‘Fahrgeschäft Sputnik’ heet. Winkeltjes, vier verschillende nationaliteitenrestaurants, een openluchttheater, een danshal en ligstoelverhuur aan de Spree zorgen ervoor dat er voor ieder wat wils is. Regelmatig worden folkloregroepen uit de socialistische broederlanden uitgenodigd om op te treden en er vinden sportieve ontmoetingen plaats tussen de lokale FDJ-organisaties.

Een folder uit de DDR-tijd van Kulturpark Berlin

Van maart tot november is het Kukturpark Berlin geopend. In 1981 staat de teller al op 15 miljoen bezoekers vanaf de datum van opening. Het geheim: vertier voor alle leeftijden. In 1989, het jaar van het einde van de DDR is het bezoekersaantal 1,7 miljoen per jaar!

Een plattegrond van het Kulturpark Berlin uit de jaren ’70

Na de val van de Muur wordt het Kulturpark Berlin tot Spreepark omgedoopt. Gaandeweg wordt het attractiepark veranderd in een themapark naar westers voorbeeld. Het is geen goede zet. In 1999 kampt het Spreepark met hoge schulden en van de 1,7 miljoen bezoekers per jaar zijn er nog maar 400.000 over. De hoge entreeprijs van 30 D-Mark en te weinig parkeerplaatsen zijn er mede debet aan. Het gebeurt allemaal onder leiding van ene Norbert Witte. In 2001 wordt het bedrijf van Witte, dat het Spreepark exploiteert, failliet verklaard, Zes attracties uit het park verhuizen samen met Witte naar Peru. Dit is ook het moment waarop de deuren definitief sluiten van het park. Ook in Peru kent Witte overigens geen zakelijk geluk, want hier gaat hij ook op de fles. En hij wordt daarbij, samen met zijn zoon opgepakt en veroordeeld voor de smokkel van 167 kilogram cocaïne in een kermisattractie die vanuit Peru naar Duitsland wordt verscheept.

Het parktreintje, waar ooit duizenden mensen per dag een tochtje mee door het park maakten

Vanaf het moment van sluiting is het park verwaarloosd. In 2009 komt er weer een klein beetje leven in de brouwerij. Geïnteresseerde bezoekers kunnen elk weekend een rondleiding krijgen op het verlaten, hermetisch afgesloten en zwaarbewaakte Spreepark. Hieraan is helaas een einde gekomen omdat de stad Berlijn het grondstuk heeft aangekocht en op zoek is naar een bestemming ervoor. Rondleidingen worden nog wel gegeven, maar deze vinden plaats buiten de hekken van het terrein. De toekomst van wat het enige pretpark in de DDR is geweest is ongewis.

Het torentje van één van de haltes van het parktreintje. Gefotografeerd van buiten het terrein